Русиньска актуалізація

З актуалізаційов днесь стрічаме ся в повязаню з нашыма компютерами, мобілныма телефонами, де актуалізуєме сістемы, проґрамы, аплікації. Єдна велика актуалізація є потрібна і в нашім меджінароднім русі.

Зачатком септембра бы мав проходити далшый Світовый конґрес Русинів, котрого центром бы мала стати Криниця.

Осторожно пишу мав, бо пандемічна сітуація ся мінить барз скоро, і так не мож знати, ці знова довтогды не запруть ся граніці. Є на таку можливьсть конґрес, котрый тот рік святкує 30 років, приготовленый? Не думам.

І так нам зіставать надіяти ся, же „вшыткы небесны силы“ будуть на нашім боці, а так дакус і нашы влады, і конґрес буде мож зорґанізовати так, як сьме на нього звыкнены. Притім пандемію ту маєме рік і пів, але о алтернатівах, котры бы бісідовали як зробити конґрес в припаді, же не буде мож зорґанізовати го презенчно, єм за тот час од Світовой рады Русинів не чув.

Што є іщі гіршым на цілій сітуації, пандемія так дакус розкрыла актівность, ліпше повіджено неактівность конґресу.

Быв то якраз час пандемії, коли контент, якый бы утримав людей, котрый бы з нима тримав контакт, было треба робити на інтернеті, на соціалных сітях. Русины в тім не были слабшы од іншых, бо выникли новы шпеціалізованы порталы, припадно старшы порталы в тім часі підросли, выникли русиньскы відеоблоґы, обсягу робило і робить ся доста. Докінця модерно, так, же мож притягнути і молодшы ґенерації.

Конґрес днесь не може фунґовати у верзії 1.0, і уж давно го было треба актуалізовати на нову верзію.

Лемже на 90 процент то роблять люди, котры не мають нич із Світовым конґресом Русинів, котры ани не суть членами членьскых орґанізацій конґресу, а многы о то ани не мають даякый великый інтерес.

На другім боці, кедь посмотриме на діялность членьскых орґанізацій, многы зістали і почас пандемії в старій выходженій стежці, котра в такім часі не мала того вельо што дати. А кедь ся посмотриме на діялность конґресу як такого, пак мусиме смутно біланцовати, же заключіня конґресу, задачі, зістали на столі в Любовняньскых купелях, і одвтогды ся ку ним якбач Світова рада не дістала.

Довгый час кладе ся вопрос з різных боків, ці нам конґрес днесь іщі треба. І я пересвідченый, же треба.

Но по 30-ох роках єствованя конґресу мусить єднозначно быти видіти устатость матеріалу. Конґрес днесь не може фунґовати у верзії 1.0, і уж давно го было треба актуалізовати на нову верзію.

Актуалізовати людми, актуалізовати членьскыма орґанізаціями, впустити свіжы і выконны процесоры, жебы в конґресі были люди, котры днесь реално роблять роботу в русиньскім русі у своїй державі, але так само суть способны то робити і на меджінародній уровни. Кедь сьме о тім бісідовали уж перед вісем роками, днесь тото кликаня по зміні є іщі акутніше.

Без того, жебы єм як автор статі хотів дакого образити, спохыбнити, повіджме собі щіро, же люди, котры в конґресі зачінали і суть там доднесь, мають о 30 років веце. І то є факт.

Покля не хочеме конштітучну монархію, або совітську сістему, де владарі можуть тілько, а і веце років сидіти в уряді, покля хочеме конґрес, котрый фунґує, котрый знать актуално реаґовати на вызвы, якы перед нами стоять, пак мусиме до конґресу і до функцій впустити тых, котры того днесь суть способны.

Конґрес може до четвертой декады в Кирниці вступити двома способами. Будь станом далшой гібернації, аж покля не заспить на вічность, або актуалізаційов, котра ся бізовно не зробить за минуту, ани день, лемже їй позітівны выслідкы пак буде мож видіти в реалности, і не зістануть лем як ідеї на папери в конґресовій салі.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА