О чеканю без кінця і тактічнім чеканю

На Словакії на кінцю марца успішно закінчіло ся списованя жытелів, котре першый раз проходило повно електронічно. Списало ся в нім 86 процент жытелів.

О приблизно два тыждні закінчіть ся і асістоване списованя, котре ся знова робить електронічно, лем з тым, же людям, котры не годны списати ся електронічно самы, в тім помагать асістент. Сам Шастістічный уряд Словацькой републікы твердить, же уж теперь є ясне, же даны з тогорічного списованя будуть точнішы як перед десятьома роками.

Я ку тому довадам, же они бы мали быти і скоріше к діспозіції, кедьже нихто не буде мусити переписовати даны з папірьовых выписаных документів до даякых електронічных таблічок, на основі котрых ся будуть окремы даны здобывати. Но ту уж зо словацькыма штатістами згоду не найдеме.

Штатістічный уряд тот тыждень потвердив, же першы даны, і то лем основны, бы мали быти публікованы аж кінцьом того року. Далшы даны аж в році 2022, комплетны выслідкы і комбінації тых даных аж в році 2024.

Хоць не єм фаховцьом до той „наукы списованя“, з лаіцького боку мі то прийде так, же вшыткы даны, котры люди выписовали самы, або за них теперь выписують асістенты, уж автоматічно ідуть до окремых „дата кошариків“ і так основны даны, як є то, же ці то є хлоп, жена, яку мать реліґію ці народность, мусять штатісты видіти будь такой, або кедь ніт, так їх днешні выконны компютеры мусять знати пораховати до пару днів.

Чом нас Штатістічный уряд хоче пересвідчіти, же з тогорічным електронічным списованьом буде мати тілько роботы, як кедь то перед десятьома роками переписовали з папірьовых листків, не знам зрозуміти.

Но ясным є, же на выслідкы будеме досправды чекати скоро такый самый час, як десять років тому.

І зато не зіставать нич, лем поздравити штатістів: Віват діґіталізація! І єдночасно додати, же не вірю, же Штатістічный уряд не може основны даны публіковати і скоріше. Іншак бы сьме мусили увірити і тому, же рахованя інтеґралів на компютері і на пальцях єдной рукы тырвать такый самый час.

Но штатісты несподівали і далшым інтересным фактом. В першых публікованых даных, тых основных, не будуть выслідкы, холем ся з тым натеперь не рахує, з вопросу, котрый ся звідав, ці чоловік має повязаня і з даяков далшов народностьов.

Было коло того їднань, засідань, а наконець і одкрытый конфлікт пару днів перед зачатком списованя, ці признати собі дві народности має быти можливость в списованю, або ніт. Вшыткы прихыльници той можливости бісідовали, як то поможе. Вшыткым. Меншынам, майоріті, увидиме яка Словакія розмаїта. А далше? Далше нич.

Бо далше сьме ся не дізнали дотеперь ани то, ці вплив на языковы права в селах, містах, на урядах, вплив на фінанцованя, вплив на часовы дотації про меншынове высыланя у верейноправнім телерадію буде мати лем чісло тых, котры собі дали єдну народность, або ці то будуть обидві чісла довєдна, або ці то буде лем о материньскім языку.

А, жаль, ани теперь прихыльници двох народностей не понагляють з представліньом даякой методікы односно той справы, докінця ани не чути протест, же даный вопрос бы не мав быти публікованый ани меджі першыма даныма на кінцю року.

І так нас при першім успішнім електорнічнім списованю чекать чеканя без кінця, з тым, же за Ференц Йожкы бы то якбач пораховали скоріше. Але може ся ту бавиме лем о тактічнім чеканю. Даны в „дата кошариках“ уж суть. Хтось їх уж може видіти. Може собі теперь досправды мусять на пальцях пораховати, як інтерпретація буде найліпша. Про кого? То так само вопрос.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: karpatenblatt.sk

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА