Докладні докладнісьо 40 років тому, 12. серпня/авґуста 1983 рока, в Чарній, загоріло перше огниско, котре дало початок історичній подіі – Лемківскій Ватрі.
Были то Пленеровы Варштаты Ансамблю Пісні і Танця «Лемковина». Загоріло і розгоріли сердця і душы тисячів Лемків розсіяных по Польщы.
Дармо вам глядати на сайтах теперішнього орґанізатора той подіі дакых розбудуваных інформаций о початках Ватры, о єй ґенезі, єй першых едициях, коли о вшытко было тяжко, коли треба было допіро розгріти цілу машыну великой імпрезы.
А головні – про тото, хто єй творил і креувал. Та не лем же розбудуваных – але просто – інформаций.
Достанете лем еніґматичне окрисліня, же якіса «ґрупа», же «мы молоды», же початково «оргкомітет», а «вшытки наступни – ОЛ». Достане тіж такы паскудны стверджыня, што пропаґували на першых ватрах «політичний русинізм», і, напримір, што VIII. Ватру «перенесено до Ждыні» і што «тота ватра сталася переломна – без сепаратистичного наставленя, без провокаций».
Тото достанете в материлях теперішнього орґанізатора – Обєднаня Лемків, орґанізациі, котра має як офіцийный статус «орґанізациі підпераючой Союз Украінців в Польщы».
Неє нашой згоды на дальше перемолчуваня фактів зо страны ОЛ, на неправду, котру пошырюют од САМОГО початку, на дальшы маніпуляциі і переіначаня того, што было. Неє нашой згоды на фальшуваня істориі.
Першы Ватры то были маніфестациі лемківства. Чыстого, щырого одданя Лемкам. Коли ОЛ переняло Ватру і зачало робити єй лемківськом, то нияк не было і не єст теперішнім орґанізаторам по дорозі з фактом, што першы едициі робили люде, котры од все голосно бесідували о окремости нашого народа.
Першы Ватры робили ідеалисты, соспільникы, візийонеры нашого будучого. Особы, котрым залежало на духовым розвитку цілой соспільности, на пошырюваню амбітного змісту. А тепер ся о них не бесідує. Затерат ся тото, што было в Ватрах найважнійше.
Текст, котрый перед роком написал в рамках інформацийной кампаніі Łemkowie są… Севериян Косовскій пн. Historia Łemkowskiej Watry є першым комплексовым опрацуваньом тыкаючым подіі. Чуєме, же то іщы мало. Же тема вымагат дальшого досліджаня.
Выстава, котру в онляновій формі можете видіти долов, зрыхтувана была на 43. Лемківску Ватру на Чужыні, жебы одзначыти памят 40. річниці першой Ватры в Горах.
Є то лем выімок того, што бы мож было о першых ватрах оповісти і вказати. Але од чогоси треба зачати…
Певно і в вашых шуфлядах найдете вельо інтересуючых знимок – присылайе іх (natalia@lem.fm), зробиме соспільну інтернетову выставу тых Ватр, котры оддзеркаляли наше почутя лемківства, хоц бы іщы ани некотрых не было в тым часі на світі.