100. річниця народжыня Івана Горощака

Вчера минула 100. річниця народжыня Івана Горощака, лемківского поеты і одданого патріоты.

Іван Горощак вродил ся 7. квітня 1915 р. в Білцаревій, лемківскым селі, положеным на західній Лемковині, в тяжкым періоді І Світовой Войны. Был то тіж час русиньской ґеєнны, чого доказом єст факт, же не был крещений в рідным селі, лем в сусідній Камяні, понеже білцарівского пароха – о. Теофіля Качмарчыка – поневолили в Талергофі, як і вельох лемківской інтеліґенциі і авторитетів.

Од молодых років Іван Горощак был цікавий світа, пошырювал знаня о ним і вельо чытал. В 30. роках ХХ ст. был покликаний до польского войска, де застала го ІІ Світова Война, в час котрой трафил до німецкой неволі, з котрой втюк, долго скрываючы ся в лісі перед ґестапівцями. Од 1945 р. служыл в Червеній Арміі.

Тяжка доля не оминула Івана Горощака і в повоєнным часі. Коли вернул до рідного села, не стрітил уж своіх близкых, котры выіхали до “Росиі”, як в тамтым часі ся бесідувало, Тяжка доля не оминула го і в 1947 р., коли, як більшіст Лемків, котры остали в горах, был выселений на західні землі Польщы в рамках акциі “Вісла”. На выгнаню-чужыні занимал ся свойом пасийом – фотоґрафуваньом.

Фурт мриял вернути на Лемковину, заєдно думал, же находит ся на чужыні лем на хвильку, на момент. Коли вкінци усвідомил сой, же вернути не мож, зачал писати о своім болю, о тузі, о тым, што уж ся не верне. В 1964 р. зачал писати величезну епопею, што заняло му сім років. Думаючы, початку, же пише лем для себе, до шуфляды, написал долгій твір Прощай моя Лемковино – стишкы о любови до Вітчызны і тузі за втраченым, котры стараньом сынів (предовшыткым Ярослава Горощака, котрий был головным редактором) в 20. річницю смерти няня были выданы в трьох томах (выд. Братя Горощакы, 2011). В 60. роках публикувал в “Нашым Слові”. До його вершів была тіж творена музыка (Березы біленькы, муз. Петро Мурянка); тоту пісню в 80. роках ХХ ст. співала Лемковина.

Іван Горощак вмер 19. лютого 1991 р. в Хоцянові.

Пониже спомины Ярослава Горощака о няню з репортажу Білцарева з архіву радия лем.фм.