Львівска телевізія „Перший Західний“ на своїм Youtube каналі публіковала в рамках проґраму „ТОП тема“ діскузію під назвов Проблем сепаратізма на Україні – русиньскый контекст. Діскузію вела добрі нам знана знателька вшыткого русиньского Софія Федина. Предці про топ тему треба топ редактора.
В рамках рубрікы „модна поліція“ лем курто. Не знам собі в цівілізованій державі представити, жебы мав редактор в телевізії на ланцку коло шыї завішеный державный ерб. Кібы так хтось модеровав в телевізії, люди бы на того чоловіка смотрили будь як на хворого, або націоналісту, припадно хворого націоналісту. В каждім припаді бы то вызерало неґустовно, будьшто бы сьме собі о тім чоловіку думали. На Україні є то іншак. Федина є добрый патріот і так тризубів на тілі не є ниґда дость. Але думам, же і про ню бы быв модератор хворым націоналістом, кібы мав на шыї наприклад російкый ерб…
Тяжше, як оціньованя з боку модной поліції, є оціньовати меріторічность діскузії. Не є то першыраз, што Федина вела діскузію односно Русинів і є то все тото саме.
По перше, Федина не робить діскузію, але монолоґ бісідованый трьома людми. Тото вшытко, што в їй діскузії одзвучало, може повісти за двадцятьдевять минут і сама. Кібы Федині досправды ішло о діскузію в рамках якой-такой журналістікы, і кібы їй в діскузії досправды ішло о тото, жебы глядати якусь правду односно авізованой темы, потім бы до діскузії не вступовала она сама, а лем бы вставляла вопросы. Покля бы їй ішло о гляданя якойсь правды, потім бы до діскузії закликала гостів з єдного (україньского) і другого (русиньского) боку. Потім бы могла выникнути якась діскузія і люди бы собі самы зробили погляд на тоту справу. Лемже то бы быв проблем. Сценарь є ясный. Не люди собі мають зробити образ на основі арґументів єдной і другой стороны проблему, а мы їм ідеме зробити образ. Такый образ, котрый пасує нам.
По друге, арґументы Федины, котра в діскузії діє як третій співбісідник, а не як модератор, але і їй гостів, суть вже давно вычерьпаны і нормалного чоловіка уж з того мусять боліти уха. Цілы рокы знать Федина і їй подібны лем повторяти, же русиньскый рух є сепаратізм, же то політічна справа діріґована Москвов і єдины „свідчіня“ о тім, же тому так є, суть лем бесконечны повторяня мен Сидор і Ґецько, і то є вшытко. Кідь є русиньскый рух такый, чом не давають цілы тісячісторінковы спискы тых сепратістів плаченых Москвов? Бо їх не є. Но і самособов требало знова в діскузії повторяти, же Русин, то стара назва Українців. Докінця же лем Українці „мають право“ хосновати тоту назву.
Так ці так, на дашто тота діскузія была файна. Побавив єм ся аж трираз, што ся мі стало якбач по першый раз при великій діячці Софії Федині, же єм ся на Федині бавив обще.
Першый раз єм ся побавив, кідь бісідовала о тім, же як пришла до Румунії ку Русинам, коли з нима бісідовала по україньскы, не розуміли єй. Но як зачала бісідовати по лемківскы, втогды вшытко розуміли. Ґратулую Русинам в Румунії. Кідь є то правда, были якбач першыма а не знам ці і не остатніма, што Федину чули бісідовати по лемківскы. На різных „лемківскых“ ватрах бісідує на „літературній“ і многы мають похыбности, ці обще она дашто має з Лемками. Може лем то, же сьме од Адама і Евы.
Другый раз єм ся побавив, кідь ішла маніпуловати бісідованьом о тім, як была в Америці. Но у людей, котры знають холем задати на клавіатурі Wikipedia.com, ся вказала так акурат будь як незґрабна маніпулаторка, то є тот ліпшый припад, або як чоловік, котрый не має основны знаня. Федина бісідовала „інтересну“ історію о тім, як в Америці Русины ходять до Америцькой карпаторуськой православной церькви, на чім вказовала, же і там має міджі Русинами вплив Москва, бо то за думками Федины „російска“ церьков. Но і же Русинам поясньовала, і звідала ся, чом не мають, кідь уж, карпаторусиньску а не карпаторосійску церьков. Тото оповіданя є досправды будь барз плана намага о маніпулацію, або тупость, котра кличе до небес. Софія Федина, знателька вшыткого, што дотулять ся Русинів не знать, яка різніця міджі карпаторуськым і російскым. І же як „карпаторуськый народ“ ся Русины іщі і в 20-ых ці 30-ых роках ХХ. столітя часто означовали. І так само не знать, же в анґліцькім языку не є іншого слова як Carpatho-Russian, хоць і російскый є Russian. Но і Софія Федина маніпулує, або не знать, же на Америцьку карпаторуську православну церьков не має Москва жадного впливу, бо тота церьков належыть під Константінополь, а не під Москву.
Но і побавив єм ся іщі раз, кідь ку кінцю проґраму повіла, же они знають, же вшыткы Русины мають україньскы коріня, суть властно Українці, ці собі то они хотять признати, або ніт. Міджі Русинами ся бісідує фіґель, же вшыткы люди суть Русины, лем дакотры о тім іщі не знають. Єм радый, же Федина іде путьов гуморісты вєдно зо своїма науковцями, котрых мала в діскузії. Може їм то піде ліпше, як тото, што роблять теперь.
Софія Федина уж рокы все довкола повторять єдну і тоту саму мантру. Мантру, в котрій має дві мена і слова як Москва, сепаратізм і так далше. То є вшытко, чого є способна. Не каждому є наділено єднако, і кідь є способна лем тото, в порядку. Лем най не забывать, же повторяня мантры має за ціль досягнути особну спасу. Має то помочі тому конкретному чоловіку, котрый собі єй повторять. Зато з тов мантров не треба заморити публічный простор при каждій принагоді. Уж то не є ани смішне і болять з того уха.
Жрідло фотоґрафії: Wikipedia.com.
Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm)
ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА